W dniu wczorajszym uczestniczyłem w webinarium Modern Oral Nicotine Meeting. Na łączach pojawili się osoby zajmujące się redukcją szkód z Rumuni, Południowej Afryki, Nigerii i Ghany. Natomiast w studio obecni byli m. in. prof. Karl Fagerström i prof. Lars Ramström, wybitni naukowcy w dziedzinie Tobacco Control. Wystąpienia a następnie dyskusja dotyczyły różnych aspektów dotyczących kontroli tytoniu i potencjalnej roli woreczków nikotynowych w redukcji szkód, Przytaczano dane dowodzące że woreczki nikotynowe mają miejsce na samy końcu kontinuum ryzyka, a więc są to produkty o znikomym ryzyku. Ich profil ryzyka jest praktycznie identyczny z produktami nikotynowej terapii zastępczej co pokazuje poniższy wykres,
Mówiono o potrzebie edukacji gównie w odniesieniu do praktyków, terapeutów i kadry medycznej. Jako że woreczki nikotynowe używa się identycznie jak snus i dodatkowo studio mieściło się w Sztokholmie, nie mogło zabraknąć w wystąpieniach i dyskusji snusu wraz z podkreśleniem roli jaką snus odgrywa w THR. Było to logiczne, ponieważ produkt ten obecny jest na rynku konsumenckim na terenie Skandynawii od wielu lat a jego wpływ na spadek używania palnych wyrobów tytoniowych oraz poprawy zdrowia publicznego w Szwecji jest niezaprzeczalny. O snusie pisałem 1 listopada 2019 roku. Warto jednak odświeżyć zaktualizowane dane ponieważ nie mam wątpliwości, że taki sam efekt poprawy zdrowotnej palaczy (a może nawet lepszy) przyniesie przestawienie się z palnych wyrobów tytoniowych na woreczki nikotynowe.
Przy bardzo zbliżonej farmakokinetyce nikotyny i snusu i mniejszej ilości substancji toksycznych a właściwie ich braku w porównaniu do snusu, woreczki nikotynowe powinny stać się trwałym elementem w strategii redukcji szkód.
Ze względu na obecne moje zainteresowania dotyczące THR, zwróciłem szczególną uwagę na korelacje pokazaną przez prof. Larsa Ramströma pomiędzy wskaźnikiem śmiertelności wywołanej paleniem tytoniu a TCS score.
TCS score to skala kontroli tytoniu określająca ilościowo wdrażanie polityki kontroli tytoniu na poziomie krajowym, opierająca się na sześciu zaleceniach opisanych przez Bank Światowy, które według Banku Światowego powinny być traktowane priorytetowo w kompleksowym programie kontroli tytoniu. Innymi słowy, pokazuje poziom implementacji zaleceń przez poszczególne kraje. Im niższa punktacja tym proces zaleceń nie jest odpowiednio realizowany co powinno przekładać się na wyższy wskaźnik śmiertelności wywołanej paleniem tytoniu.
Pokazany na rycinie współczynnik determinacji R2 informujący jaka część zmienności zmiennej objaśnianej Y (wskaźnik śmiertelności) została wyjaśniona przez funkcję zmiennej objaśniającej X (wielkość TCS) wskazuje, że takiej zależności nie ma. Możne to sugerować, że na zmniejszenie współczynnika śmiertelności wywołanej paleniem tytoniu wpływ mają inne czynniki. Nie ulega wątpliwości, że w przypadku krajów skandynawskich jest to snus a więc bezdymny substytut papierosa konwencjonalnego. Osobiście nie mam wątpliwości, że za kilka , kilkanaście lat tego typu sytuację zaobserwowalibyśmy również w Polsce gdyby do zwalczania palenia tytoniu została włączona na szczeblu decyzyjnym strategia redukcji szkód w postaci terapii substytucyjnej.
