Jak na razie z małym odezwem ze strony zwolenników redukcji szkód spotkał się wczorajszy artykul w prestiżowym amerykańskim czasopiśmie JAMA Forum zatytułowany „Bolstering FDA Pathways for Reducing Death and Disease from Tobacco” co w można by przetłumaczyć „Wzmacnianie działania FDA mającego na celu zmniejszenie liczby zgonów i chorób spowodowanych przez tytoń”. Autorami są dwaj byli komisarze FDA – Scott Gottlieb, Mark B McClellan. Ich obecne poglądy warte są rozpowszechnienia, chociaż szkoda, że nie głosili ich i nie działali jak pełnili funkcję komisarzy. Oto wstęp do artykułu:
„W ciągu dziesięciu lat od uchwalenia ustawy Family Smoking Prevention and Tobacco Control Act (TCA) w 2009 r. ogólne spożycie papierosów spadło o 26%. Nie ma wątpliwości, że wysiłki Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) mające na celu wdrożenie tej ustawy przyczyniły się do tych korzyści w zakresie zdrowia publicznego. Istnieją jednak przesłanki wskazujące, że w ostatnich latach tempo spadku liczby osób palących zaczęło zwalniać. Nawet jeśli te obserwacje nie wyznaczają początku trendu, utrzymanie historycznego tempa spadku liczby palących papierosów oraz zgonów i chorób związanych z paleniem może stać się trudniejsze. Dorośli, którzy nadal palą pomimo oczywistych zagrożeń dla zdrowia, wysokich kosztów i rosnących ograniczeń społecznych, mogą bardziej zaangażować się w ten nałóg, potencjalnie być bardziej uzależnieni od nikotyny, w związku z czym trudniej jest im odejść od wyrobów tytoniowych. W przypadku dorosłych palaczy obecnie uzależnionych od nikotyny możliwość przejścia na produkty niepalne zapewniające dostarczanie nikotyny bez ryzyka dla zdrowia związanego ze spalaniem powinna stanowić odnowioną część amerykańskiego programu zdrowia publicznego.”
I kolejne fragmenty
„Produkty, które zmniejszają ryzyko szkód w porównaniu z tradycyjnymi wyrobami tytoniowymi, takimi jak papierosy, i mogą być używane przez dorosłych jako alternatywa dla palenia, mogą również zostać zatwierdzone w ramach ścieżki dotyczącej wyrobów tytoniowych o zmodyfikowanym ryzyku (MRTP) stworzonej przez TCA. W ścieżce MRTP uznaje się, że nawet jeśli istnieje pewne ryzyko dla indywidualnych użytkowników niepalnych form dostarczania nikotyny, ryzyko to może zostać przeważone przez potencjalne korzyści w postaci zmniejszonego ryzyka dla użytkowników tytoniu, którzy przestawią się na nowy produkt, oraz zmniejszonego prawdopodobieństwa rozpoczęcia w przypadku osób niepalących . Kryteria wymagają również, aby produkt przynosił korzyści ogólnemu zdrowiu populacji, zarówno osób palących, jak i niepalących.
Ścieżka MRTP odzwierciedla nowoczesne, ponadpartyjne podejście do regulacji dotyczących wyrobów tytoniowych w ramach TCA. Kongres uznał, że sama nikotyna nie zostanie zakazana i że najbardziej śmiercionośne aspekty palenia wynikają ze spalania, a nie z nikotyny. Chociaż nikotyna jest odpowiedzialna za podtrzymanie uzależnienia od papierosów, Kongres zrozumiał, że niektórzy dorośli nadal będą jej szukać. Jednym z celów tego prawa było zachęcenie producentów do opracowywania mniej szkodliwych alternatyw dla dorosłych palaczy poprzez oferowanie nikotyny bez spalania. Podejście oparte na ścieżce MRTP ma na celu nakłonienie producentów do przejścia na opracowywanie i wprowadzanie na rynek produktów ograniczających palenie i jego szkodliwe skutki.
Wdrożenie ram ryzyka i korzyści MRTP w przypadku sprzedaży produktów o zmodyfikowanym ryzyku od dawna stanowi dylemat dla FDA i społeczności zajmującej się zdrowiem publicznym. Chociaż alternatywne systemy dostarczania nikotyny mogą zmniejszyć szkody dla istniejących palaczy, niosą one również ryzyko rozpoczynania nowych użytkowników nikotyny, z których część może ostatecznie przejść na tytoń palny. Obawy te są szczególnie nasilone w przypadku dzieci.”
Chociaż dotyczy to rynku amerykańskiego, dylemat jest taki sam jak w Europie. Skutek jak do tej pory jest taki, że ostrożność w przyznawaniu zezwoleń na MRTP wymaga spełnienia rygorystycznych norm, jest trudny i bardzo kosztowny. Dlatego FDA do chwili obecnej zezwoliła jedynie na sprzedaż tylko 3 marek wyrobów tytoniowych o zmodyfikowanym ryzyku: produkty szwedzkie snus dopuszczone w 2019 r. (blog z 1.11.2019); system podgrzewania tytoniu IQOS, w 2020 roku; oraz tabakę Copenhagen Classic firmy U.S. Smokeless Tobacco Company, która została dopuszczona do obrotu w 2023 r.
Jakie jest odniesienie powyższego do sytuacji w Polsce? Takie, że w US ale też innych krajach mówi się o dylemacie pomiędzy zagrożeniem dla młodzieży a korzyścią dla palaczy, podczas gdy u nas lansuje się jedynie pierwszy aspekt tego problemu zapominając o rzeszy ponad 8 milionów palaczy dla których przejście na mniej szkodliwe produkty to często uratowanie swojego życia.
(podkreslenia moje)
